Rıza ZELYÜT

ATA Parti Genel Başkan Yardımcısı

Yazar Rıza Zelyut, 13 Nisan 1948’de Tokat/Niksar’ın Ormancık köyünde doğdu. Kara lastikle her gün 5 kilometre yol alıp gittiği komşu köyün ilkokulunu 4 yılda bitirdi. 1967-70 arasında okuduğu Trabzon Eğitim Enstitüsü’nden Türkçe öğretmeni çıktı.

Yazı yaşamına öykü ile başladı. Eserleri 1968 yılından itibaren Kıyı, Hisar, Eflatun, Güney, Yelken, Türk Dili, Varlık, Öykü, Yansıma gibi dergilerde yayımlandı.

Daha sonra araştırma alanına yönelen yazar, 1973 yılında Türk Dil Kurumu’nun Cumhuriyet’in 50. yılı nedeniyle düzenlediği “Türkiye’nin Kalkınmasında Cumhuriyet’in Rolü” konulu yarışmada birinci oldu.  1976 yılındaki Hacı Bektaş-ı Veli inceleme yarışmasında ikincilik kazandı.

Yazarın 1979 yılında kaleme aldığı ve Kızıldere olayını anlattığı destan türü kitabı Sonsuz Yarım Gün, 1980 darbesinden sonra suç sayıldı ve imha edildi. İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi’nde yargılanıp 18 ay 14 gün hapse mahkûm edilen Rıza Zelyut, bu cezasını hapis ve 4 aylık sürgünle tamamladı.

1983 yılında redaktör olarak Hürriyet gazetesine girdi.

Yurt içinde ve yurt dışında Alevi toplumunun örgütlenmesi için çalışan Zelyut, 1989 yılında Türkiye’nin önde gelen aydınlarının imzaladığı Alevilik Bildirgesi’ni hazırladı. Gazetelerde, dergilerde televizyonlarda Alevi gerçekliğini ve bu toplumun taleplerini anlattı. 1993’te Nefes dergisinin yayımında danışmanlık yaptı. 1996’da Cem dergisinin yeni biçimde yayımını başlattı. 2012 yılında Hacı Bektaş Veli Dostluk ve Barış Ödülü ile ödüllendirilen Rıza Zelyut, 1994 yılından başlayarak Akşam, Güneş, Aydınlık, Yurt, Toplumsal gibi gazetelerinde köşe yazarı olarak çalıştı.

Kitaplarında, makalelerinde ve köşe yazılarında hep Kemalist ve toplumcu çizgide kaldı. Kendisini “Kemalî ve Celalî” sıfatlarıyla tanımladı. Türk tarihini ve kültürünü, halk edebiyatını, Osmanlı tarihinin gizlenen yönlerini, Aleviliği çalışmalarının ana konusu olarak kullandı.

Rıza Zelyut’un bir kitap hacmindeki öykülerinden başka Yabancılar, Uzayda Savaş, Geçmişe Yolculuk adlarında bilimkurgu türünde üç adet çocuk romanı bulunuyor.

Birisi Arnavutça’ya çevrilmiş üç romanı bulunan yazarın diğer kitapları şunlardır:

Halk Şiirinde Gerçekçilik, Osmanlı’da Karşı Düşünce ve İdam Edilenler, Halk Şiirinde Başkaldırı, Öz Kaynaklarına Göre Alevilik, Aleviler Ne Yapmalı?, Alevi Bektaşilerde Mizah, Türk Aleviliği, “Anadolu Aleviliğinin Kültürel Kökeni”, Türk Kimliği, “Yabancı Kaynaklara Göre”, Dersim İsyanları Ve Seyit Rıza Gerçeği, Seçkinler Kitabı/Kitab-ı Ekâbir, Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli, “Ali’nin Sırrı”, İstiklal Mahkemeleri-Meclis Tutanakları, Muaviye’den Erbakan’a Din ve Siyaset, Osmanlıda Oğlancılık, Tarikat Kuşatmasındaki Türkiye/Halidi Cehennemi, Cehennem, Irmak Boylarında Türkü Söyleyen Çocuk, Esirciler Hanı, Sultanlar ve Cellâtlar, Kirlenme.

Yazarın ayrıca Türk kültürü ile ilgili yayımlanmış birçok makalesi ve bildirileri de bulunmaktadır.